AB liderleri Perşembe günü, önemli bir BM iklim konferansı öncesinde karbon emisyonlarını azaltmaya yönelik 10 yıllık bir hedef üzerinde anlaşmaya varmak için son bir hamle başlattı ve kapıyı gelecekteki revizyonlara açık bırakmak da dahil olmak üzere koşulları belirledi.
Avrupa Birliği’nin 27 devletinin başkanları, birbirine rakip hedefler arasında ileriye dönük bir yol belirlemek için Brüksel’de görüşmelerde bulundu: değerli otomotiv endüstrisi de dahil olmak üzere bloğun sorunlu işletmelerini desteklemek ve iklim mücadelesinde öncü bir rol oynamak.
Toplantı, 10 Kasım’da Brezilya’da başlayacak Birleşmiş Milletler COP30 iklim zirvesi öncesinde AB’nin bir sonraki büyük emisyon hedefi üzerinde anlaşmaya varması yönünde baskı altındayken gerçekleşti.
Nihai bir karara varılmadı ve beklenmiyordu, ancak tartışmalar iki hafta içinde bir anlaşmaya varılması için malzeme sağlayacak.
Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa bir basın toplantısında, 2015 BM iklim anlaşmasına atıfta bulunarak, “Paris Anlaşması’na olan bağlılığımızı yeniden teyit ettik ve aynı zamanda stratejimizde pragmatik ve esnek olmamız gerektiği konusunda da anlaştık.” dedi.
Costa, perşembe günkü toplantının, AB şefi Ursula von der Leyen’in liderlere planlanan reformları özetleyen bir mektubuyla birlikte, 2040 AB hedefi üzerinde mutabakata varılması için “doğru koşulların yaratılmasına yardımcı olduğunu” ekledi.
Temmuz ayında Avrupa Komisyonu, emisyonları 2040 yılına kadar 1990 seviyelerine kıyasla %90 oranında azaltmak istediğini açıkladı; bu, on yıl sonra net sıfıra ulaşma hedefine doğru önemli bir kilometre taşıydı.
Paris Anlaşmasını imzalayan ülkelerin Brezilya zirvesine, Brüksel’in 2040 hedefinden elde etmeyi amaçladığı 2035 emisyon azaltım planını getirmeleri gerekiyor.
Ancak pek çok işletme, ticari gerilimlerin ve Çin’den gelen rekabetin getirileri azalttığı bir dönemde kendilerinden operasyonlarını yeşillendirmeye yatırım yapmalarının istendiğinden şikayet ediyor.
‘Büyük engel’
Gittikçe sağa eğilim gösteren bir blokta giderek artan sayıda başkent, endüstrinin argümanlarına olumlu yaklaştı ve Polonya ve Çek Cumhuriyeti gibi bazılarının ulaşılması imkansız olduğunu söylediği manşet rakamı konusunda bir ayrılığa yol açtı.
Zirvenin Perşembe günkü kapanışında, AB liderleri Brüksel’i 2040 teklifine, gerekirse gelecekte ayarlamalara izin verecek ve ülkelerin hedeflerine “yeterli düzeyde” karbon kredisi saymasına izin verecek bir revizyon maddesi eklemeye çağırdı.
Komisyonun, bir ülkenin emisyon kesintilerinin %3’üne kadarını oluşturacak kredi taahhüdü, muhafazakarları ikna etmede başarısız oldu.
Liderler ayrıca, yeni yanmalı motorlu araçlara yönelik 2035 yasağının erken gözden geçirilmesi de dahil olmak üzere, komisyonların hapı tatlandırmak için attığı adımları da memnuniyetle karşıladı.
Stratejik Perspektifler adlı düşünce kuruluşunun yöneticisi Linda Kalcher, üye devletler arasındaki bölünmelerin ortasında tartışmaların çözülebileceğine dair endişelerin ardından “liderlerin büyük bir engeli aştığını” söyledi.
“Başkan Costa, mevcut iklim yasalarını zayıflatmaya veya tartışmayı tamamen rayından çıkarmaya yönelik popülist girişimleri dizginlemeyi başardı” dedi.
Görüşmelerin artık daha düşük diplomatik düzeyde devam etmesi planlanıyor.
‘Dikkatli denge’
E3G iklim savunuculuğu grubundan Elisa Giannelli, “Bugünkü sonuçlar, siyasi kaygıları ele almak ile temel politika kararlarında ilerlemek için gereken yönlendirmeyi sağlamak arasında dikkatli bir denge kuruyor” dedi.
“Ancak esneklik ve basitleştirmeye yapılan güçlü vurgu, tutkuyu zayıflatmak veya uygulamayı geciktirmek için bir bahane olmamalıdır.”
Emisyon açısından yalnızca Çin, ABD ve Hindistan’ın arkasında yer alan AB, emisyonları 1990’a kıyasla %37 oranında azaltarak iklimi kirleten başlıca ülkeler arasında iklim eylemine en fazla bağlı olan ülke oldu.
Yeşil savunucuları, artan küresel sıcaklıkların en kötü sonuçlarını ortadan kaldırmak ve geride kalanları Brüksel’in liderliğini takip etmeye ikna etmek için daha fazlasına ihtiyaç olduğunu söylüyor.
Bloğun yatırım çekme ve yeşil teknolojilerde lider olma ve Çin’in daha da gerisine düşmekten kaçınma konusundaki hırsının da hayati önem taşıdığını söylüyorlar.
Von der Leyen Pazartesi günü yazdığı mektubunda, “Güçlü, dayanıklı, sürdürülebilir ve yenilikçi bir ekonomi hedefimizse, o zaman geçmişteki başarıları ne olursa olsun mevcut iş modellerimize dogmatik bir şekilde bağlı kalmak çözüm değildir.” diye yazdı ve liderleri “rotada kalmaya” çağırdı.
