Geçen ay Başkan Donald Trump’ın amiral gemisi vergisi ve harcama faturası, ikonik uzay mekiği keşfini Washington dışındaki bir müzeden Houston’a taşımak için az fark edilen bir hüküm oldu.
Plan artık yasal belirsizlikle karşı karşıya, Smithsonian Enstitüsü Kongre’nin dik lojistik ve finansal zorlukları hesaba katmadan önce özel mülkiyeti düşündüğünü verme yetkisi olmadığını savunuyor.
Cuma günü AFP’ye yaptığı açıklamada, “Smithsonian Enstitüsü Discovery’nin sahibi ve onu Amerikan halkına güveniyor ve Amerikan halkına güveniyor” dedi.
“2012’de NASA, mekiğin tüm haklarını, unvanını, faizini ve mülkiyetini Smithsonian’a aktardı.”
Discovery’yi Kuzey Virginia’daki Hava ve Uzay Müzesi’nin sitesinden taşıma baskısı, gelecek yıl eyalet başsavcısı Ken Paxton tarafından zorlu bir ilk zorlukla karşılaşan bir Cumhuriyetçi olan Teksas Senatörü John Cornyn, “Uzay Mekiği Evi Yasası getir” adını verdi.
Mevzuat, 4 Temmuz’da yasaya imza atan “Big Beautiful Fatura” mamnotuna katlanana kadar durdu.
Pasajı hareket için 85 milyon dolar tahsis etti, ancak partizan olmayan kongre araştırma hizmeti 325 milyon dolarlık çok daha yüksek bir maliyet öngördü ve NASA yöneticisinin NASA olmayan kuruluşlar üzerindeki gücünün “belirsiz” olduğunu da sözlerine ekledi.
Senato kurallarına uymak için, faturanın dili, keşif artık doğrudan adlandırılmayacak şekilde değiştirildi. Bunun yerine, fatura bir “uzay aracı” anlamına gelir, ancak hedef hakkında çok az şüphe vardır.
NASA’nın yöneticisi – bir oyunculuk kapasitesinde hizmet veren ulaşım sekreteri Sean Duffy, Pazar günü bir son tarihin ortaya çıkması için hangi uzay aracının taşınacağını belirlemek için 30 gün verildi.
Bir dönemin sonu
NASA’nın Uzay Mekiği Programı, Amerika’nın Apollo sonrası uzay hırslarını taşıyan 30 yıllık bir koşudan sonra 2011’de sona erdi.
Hayatta kalan dört yörünge – Atlantis, Endeavor, Prototip Girişim ve Keşif – sıralı bir seçim süreci ile Florida, California, New York ve Virginia’ya verildi.
En çok uçan Discovery, gelecek nesiller tarafından çalışmaya yönelik, yakın bir durumda bir rekor aracı olarak seçildi.
Uzay tarihçisi Robert Pearlman AFP’ye verdiği demeçte, “Houston’da bir servis istemek için çok fazla destek yoktu.” Dedi.
Ancak duyurudan sonra, Teksas-NASA’nın insan uzay uçağını denetleyen Johnson Uzay Merkezi’ne ev sahipliği yaptı-akınlı ve o zamanki Başkan Barack Obama’nın siyasi müdahale iddiaları döndü.
Bir NASA Müfettişi genel soruşturması faul oynadığına dair bir kanıt bulamadı.
Muazzam zorluklar
Discovery’nin yer değiştirmesi büyük teknik engeller oluşturacaktır. NASA, iki Boeing 747’leri feribot emekli servisler için değiştirmişti – biri şimdi bir müze parçası ve diğeri hizmet dışı.
Bu, kara ve su taşımacılığını bırakır. “Potomac Nehri’ne en yakın su girişi yaklaşık 30 mil uzaklıktadır,” dedi Pearlman-ama bunun yerine 100 millik bir yolculuk gerektiren yörünge ve gerekli mavna için çok sığ olabilir.
Su taşımacılığının büyük bir kapalı mavna gerektireceğini de sözlerine ekledi.
ABD hükümeti ordu tarafından kontrol edilen sadece bir gemiye sahiptir. BT’yi bir sivil ajansa ödünç almak başka bir Kongre eylemine ihtiyaç duyacaktır ve alternatif bir tane sıfırdan inşa etmeyi içerecektir.
Emekli yörüngelerin yeni evlerine teslimatını denetleyen eski bir servis mühendisi olan Dennis Jenkins, toplama alanı çıkışına maliyetlerin milyar dolara ulaştığını görebileceğini söyledi.
Sullivan & Worcester’da sanat ve müze hukuku uzmanlığı olan bir avukat olan Nicholas O’Donnell, AFP’ye Smithsonian’ın geçerli evrakları olduğunu varsayarak, “Sekreter Duffy veya federal hükümetteki herhangi birinin keşif hareketini sizden veya benden daha fazla sipariş etme yetkisine sahip olduğunu düşünmüyorum.”
Hükümet, seçkin alanı – kamu kullanımı için özel mülkiyet izleyerek – çağırabilir, ancak adil piyasa değeri ödemek veya dava açmaya çalışmak zorunda kalacaktı.
Smithsonian’ın bir mahkeme savaşı istemesi pek olası değil ve yasal olarak bağımsız olsa da, federal fonlara mali güveninin onu politik olarak savunmasız bıraktığını söyledi.
