2017’den bu yana, güneş sistemimizden geçen üç yıldızlararası nesne tespit edildi: 1i/ʻUumuamua, 2i/Borisov… ve sadece bu ay 3i/atlas. 1 Temmuz’da asteroit karasal etkisi son uyarı anketi tarafından keşfedilen 3i/atlas, 2025’in son yarısında iç güneş sistemini sıkıştırıyor.
Kuşkusuz, yerdeki ve uzaydaki tüm varlıklar önümüzdeki birkaç çılgın ay boyunca 3i/atlas’a dönecek, ne yapabileceğimizi öğrenmek için… ama 3i/atlas yakından neye benzeyecekti? Böyle hızlı bir ziyaretçiyi kovalamayı bile düşünebilir miyiz?
Şimdiye kadar, 3i/Atlas’ın Samanyolu galaksisinin kalın galaktik diskinden gelen ve daha fazla çalışmaya layık olan çok eski bir nesne olduğunu fark ettik. Gemini North bize ayın ortalarında yakın bir görünüm verdi ve nesnenin kesinlikle doğada bir araya geldiğini gösterdi. Şu anda Ophiuchus takımyıldızını geçerken +17. büyüklükte parlıyor, 29 Ekim’de Perihelion 1.356 astronomik birimleri (AU) geçerken 3i/atlasın yüz kat aydınlatmasını ve +12. büyüklüğe ulaşmasını bekliyor.
1i/ʻUumuamua’nın aksine, hala gelen bacağındayken 3i/atlas görüyoruz. Yine de, gerçekten kamyonet, güneşe göre saniyede 58 kilometre hızla hareket ediyor. Mevcut teknoloji ile yakalanabilir miyiz? Son zamanlarda yapılan bir çalışma Arxiv Michigan Eyalet Üniversitesi’nden ön hazırlık sunucusu, “Dünya veya Mars’tan Üçüncü Yıldızlararası Nesne 3i/Atlas ile bir uzay aracı uçağının fizibilitesi” başlıklı ilginç bir düşünce deneyidir. Çalışma, bu esrarengiz nesnelerden birinin gelecekteki bir sinek için bir şablon görevi görebilir.
Atsuhiro Yaginuma (Michigan Eyalet Üniversitesi) makalesinde baş yazar, “Yakın bir uçuş, toprak bazlı teleskoplardan elde edilemeyen ölçümleri mümkün kılıyor.” Bugün Evren. “Örneğin, ICE, toz ve organiklerin yerinde doğrudan kompozisyonel ve izotopik analizini alabiliriz.
Diyerek şöyle devam etti: “Ayrıca çekirdeğin yüksek çözünürlüklü görüntülemesini sağlayabilir ve şekli, boyutu, spin durumu ve aktif jetleri hakkında önemli bilgiler alabiliriz. Bunların hepsi, gezegensel oluşum ve evrime ve uçucu ve organiklerin potansiyel olarak yaşanabilir gezegenlere-yabancı bir sistemde verilmesi için kritik bilgiler verebilir.”
3i/atlas gibi bir nesneyi kovalamak kasırga görevini gerektirir. Çalışma, Ocak 2025 – Mart 2026 zaman diliminde Earth veya Mars’ın ayrılması ile çeşitli senaryolara baktı. Toprak ayrılışı, optimal bir yol elde etmek için saniyede 24 kilometre yüksek bir ilk Delta-V gerektirecektir.
Dawn uzay aracı, saniyede yaklaşık 23 kilometre sonrası bir lansman sonrası Delta-V ile neredeyse eşleşti. Buna karşılık, Mars Delta-V, 3I/ATLAS’ı yakalamak için 2025’in başlarında saniyede sadece 5 kilometre değişime ihtiyaç duyacaktı. Herhangi bir görev için enerji bütçesi keskin bir şekilde yükselir, daha uzun süre başlamak için beklersiniz.
Mars en uygun alternatif lansman noktası olarak görülüyordu, çünkü 3i/atlas 3 Ekim’de kırmızı gezegene karşı 0.2 AU (29 milyon kilometre) geçiş yapıyor. 3I/ATLAS için en yakın Dünya geçişi, 19 Aralık’ta 1.8 AU DIST’de daha az elverişlidir.
Yaginuma, “Mars yörüngeleri 3i/atlas görüntüleyebilir ve bilimsel görüntüler elde etmek, özellikle perihelion çevresinde nesne hakkında bilgi edinmek için çok yararlı olacaktır.
“Her göreve bağlıdır, ancak yüksek çözünürlüklü görüntülere sahip olmak faydalı olacaktır. Perihelion sırasında-güneşe en yakın olduklarında-ve 3i/atlas o zaman Dünya’dan gözlemlenemez. Bu nedenle Mars, en çok aktivite olması gerektiğinde interstellar interloper’ı gözlemlemek için tek fırsatlarımızdan birini sunar.”
Tabii ki, planlamadan fırlatma rampasına kadar bir görev alma boru hattı uzun. Bu aynı zamanda NASA’nın Uzay Lansman Sistemi (SLS), SpaceX’in Falcon Heavy veya Çin’in 5 Mart’ında tek atışlık bir uçuş görevi için yeniden tasarlanması gerekeceği anlamına da gelecektir.
NASA’nın Maven, Odyssey, Mars Keşif Yörüngesi (MRO) ve ESA’nın Trace Gas Orbiter ve Mars Express şu anda operasyonel ve Kızıl Gezegen çevresinde yörüngede.
Yaginuma, “Saniyede 10 kilometre delta-V gerektiren Mars bazlı bir kesişme, mevcut itiş sınırları dahilinde olabilir. Prensip olarak, bu yörüngeler kalan yakıtlarını 3I/Atlas uçuş yörüngesine kaydırarak yaşam sonu manevralarını nadir bir bilimsel fırsata dönüştürebilirler.” Diyerek şöyle devam etti: “Bunlardan biri onaylanmışsa ve kalan yakıt varsa, böyle bir uçucu değerli olurdu.”
Çalışma ayrıca, şimdi yeni bir varış noktası arayan zaten inşa edilmiş görevleri yeniden düzenlemeye baktı. Böyle bir yetim görevi Ortak Gelişmiş Tahrik Enstitüsü (Janus) ikilisidir. Janus, Asteroids 1996 FG3 ve 1991 VH’yi incelemek için Psyche Mission ile piyasaya sürülecek 36 kilogramlı bir çift Simplex uzay aracıdır. İki Janus uzay aracı, gecikmeler ruhunu birincil hedefi metalik asteroit 16 ruhuna alternatif bir yörünge yoluna sokmaya zorladığında rafa kaldırıldı.
Yaginuma, “Makalede gösterdiğimiz şey, Dünya’dan 3I/Atlas’a bir uzay aracı başlatmak için dik bir roket yakıt gereksinimi olacağıdır.” “Janus, ikili asteroitleri ziyaret edecek, ancak son zamanlarda rafa kaldırılmış olan laboratuvarlı uzay aracından biri.
Halihazırda devam eden bir başka görev de Osiris-Apex. Bu, NASA’nın Osiris-Rex asteroit örnek dönüş görevi, şimdi 2029’da dünyaya yakın asteroit 99942 apophis’in bir uçağı için yeniden tasarlandı. Osiris-apex, Eylül 2025’te bir toprak yerçekimi yardımcısı sinterce gerçekleştirmeye ayarlandı ve Kasım ayında başlayan Mapcam ve polycam görüntüleri kullanılarak 3I/ATRAS’ın uzun menzilli gözlemlerini yapabilir.
Çalışmada belirtilen tarihlerin çoğu zaten geldi ve gitti, bu noktada 3I/Atlas’tan sonra daha fazla akademik alıştırma başlatma fikrini ortaya koydu. Böyle bir varsayımsal görevi daha da karmaşıklaştırmak için, saniyede 60 kilometreyi aşan uçuş hızları bu kadar hızlı bir karşılaşma sırasında görüntülemeyi zorlaştıracaktır. Karşılaştırma için, NASA’nın yeni ufukları uzay aracı Pluto-Charon sistemini Temmuz 2015’te on yıl önce saniyede 14 kilometre geçti.
Gelecek görevler böyle yüksek hızlı bir uçuşa gerçeğe dönüşebilir. Avrupa Uzay Ajansı’nın önerdiği kuyruklu yıldız önleyici, Sun-Earth L2 noktasına park edecek ve bir hedef bekleyen bir F-Serisi bir görevdir. Çok noktalı gözlemler için optimize edilmiş çok uzay aracı konfigürasyonunda, kuyruklu yıldız interceptor yeni bir kuyruklu yıldızı kovalayabilir ve potansiyel olarak bir yıldızlararası nesneyi yakalayabilir. Kuyruklu yıldız interceptor’un 2029’da piyasaya sürülmesi planlanıyor.
Yaginuma, “Uygun bir hedef bulunduktan sonra, (kuyruklu yıldız interceptor) randevu alacak ve aynı anda kuyruklu yıldızı farklı açılardan çevrelemek ve incelemek için iki küçük prob bırakacak” diyor.
“Yakıt ve motorları uzun süreli kuyruklu yıldızlar için tasarlanmıştır, bu nedenle bir yıldızlararası nesne yanına geçerse, bu yakın bir karşılaşma için en iyi fırsatlarımızdan biri olabilir. Bununla birlikte, çalışmalar kuyruklu yıldız müdahalesi için uygun bir hedef olarak bir yıldızlararası ziyaretçiyi almak için oldukça şanslı olmamız gerektiğini göstermiştir.”
Sonuç olarak, çalışmadan elde edilen paket servisi, gelenlerarası nesneleri daha önce tespit edebilmemiz, ne kadar çok seçenek sunacağımız ve onların peşinden gitmek için o kadar az enerji gerekecektir. Bu amaçla, yakın zamanda görevlendirilen Vera C. Rubin Gözlemevi gibi yeni nesil tüm gökyüzü araştırmaları, daha önce hiç olmadığı gibi ilgi çekici astronomik nesnelerin yeni bir nüfusunu incelemek için bu gelen alan kayalarını erken tespit etmeyi vaat ediyor.
