Ücretsiz ve engellenmemiş internet erişimi artık bir kolaylık veya lüks değildir. Filozof, hukukta yer alan bir insan hakkı haline gelme zamanı geldi Merten Reglitz
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU), 2024’te 2,6 milyar insanın – insanlığın yaklaşık üçte biri – çevrimdışı kaldı. Aynı yıl, kar amacı gütmeyen Freedom House, internet erişimi olanların dörtte üçünden fazlasının, insanların çevrimiçi siyasi, sosyal veya dini içerik yayınladığı için tutuklandığı ülkelerde yaşadığını ve tüm küresel internet kullanıcılarının neredeyse üçte ikisinin çevrimiçi sansüre tabi olduğunu tahmin etti.
Bu bizi rahatsız etmelidir, çünkü insanların internet erişimi ve bu erişimin kalitesi ne tür bir yaşam yaşayabilecekleri için derinden önemlidir. Ücretsiz ve engellenmemiş internet erişimi artık bir kolaylık veya lüks değildir.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından ilk olarak 1948’de bir kilometre taşı belgesinde belirtildiği gibi, insan hakları minimal iyi yaşamlar yaşayabilmemizi sağlıyor. Ancak sayısallaştırılmış dünyamızda, insanların insan haklarını özgür konuşmadan özgür ilköğretime kadar her şeye kullanma fırsatları, internete erişimleriyle önemli ölçüde belirlenmektedir. Örneğin, birçok kamu hizmetine erişim çevrimiçi olarak hareket etmiştir ve bazı yerlerde çevrimiçi hizmetler, tuğla ve harç bankaları, okullar ve sağlık tesisleri yoksunun en uygun alternatifleridir.
Bugün yaşam için bu temel önem, İnternet’e serbest erişimin artık BM ve ulus devletler tarafından bağımsız bir insan hakkı olarak tanınması gerektiği anlamına geliyor. Bu tanınırlık, uluslararası hukuk tarafından desteklenen bir garanti ve ulusların yetersiz kaldığı uluslararası finansal destek yükümlülükleri sağlayacaktır.
ITU, 2030 yılına kadar evrensel geniş bant kapsamı kurmanın yaklaşık 428 milyar dolara mal olacağını tahmin ediyor. Bu büyük bir miktar. Bununla birlikte, insanlığın geri kalanını bağlamak, insanların daha iyi eğitimli, daha ekonomik olarak aktif ve daha sağlıklı olmalarına izin vereceği için muazzam faydalara sahip olacaktır.
Aslında, minimum bağlantı seviyesinin garantileri zaten uygulanabilir hedeflerdir: 4G mobil geniş bant ağ kapsamı, bir akıllı telefona kalıcı erişim, 2GB için kişi başına aylık brüt ulusal gelirin yüzde 2’sine mal olmayan uygun fiyatlı veriler ve temel dijital beceriler edinme fırsatları sunmak.
Ancak sadece belirli bir kaliteye internet erişimi insan hakları için faydalıdır ve BM’nin iddia ettiği gibi “insanlığın bir bütün olarak ilerlemesine” katkıda bulunur. İnternet, siyasi iktidara muhalefeti tanımlamak, karları en üst düzeye çıkarmak veya kişilerarası çekişme ve kişilerarası çekişme üretmek için özel veri toplamak için nüfusları izlemek için kullanıldığında, güçlendirme yerine baskı teknolojisi haline gelir. İnternet erişimine yönelik bir insan hakkını tanımak, ulusal hükümetler için koruma görevleri yaratır.
Bu hak, devletlerin internet kullanıcılarının gizliliğine saygı duymasını, onları casusluk yapmak, bilgileri sansürlemek veya çevrimiçi propaganda yoluyla manipüle etmesini talep edecektir. İşletmelerin çok sayıda kişisel bilgi almak yerine insanların insan haklarına, özellikle de gizlilik hakkına saygı duymalarını talep edecektir. Ve bu, şirketleri platformlarında dezenformasyon ve istismarla mücadele etmeye zorlayarak sosyal medyanın düzenlenmesini gerektirecekti.
2016 yılında BM, “’insanların çevrimdışı olan haklarının da çevrimiçi olarak korunması gerektiğini” kabul etti. Ancak, ilk olarak 2003’te bir olasılık olarak önerilmesine rağmen, bağımsız bir insanı serbest internet erişimini tanımadı.
Şimdi harekete geçme zamanı. Her şeyden önce, insanın internet erişimini serbest bırakma hakkı siyasi eylem çağrısıdır. İnternet için mücadeleyi, onu baltalayanlardan ziyade insan ilerlemesini teşvik eden bir ortam olarak kaybetmeyi göze alamayız. Bu hakkın belirlenmesi, internetin belirli bir kaçtan ziyade herkese fayda sağlamasını sağlamak için güçlü bir kaynak sağlayacaktır.
Merten Reglitz, insan hakkı olarak ücretsiz internet erişiminin filozofu ve yazarıdır
