1957’den beri yaklaşık 17.500 uydunun başlatıldığını biliyor muydunuz? Ya da bu lansmanların% 10’undan fazlasının uluslararası olarak kayıtlı olmaması ne olacak?
Her yıl giderek daha fazla yörünge nesnesi yükselirken, geçen yıl Pasifik’te Hawaii ve Alaska arasında düşen otobüs büyüklüğünde ERS-2 uydusu gibi birçoğu aşağı iniyor.
Artık hava sahamızı uzaydan ayıran uluslararası belirsizliği ele almaya ihtiyaç var. Ancak gelecekteki uzay araştırması ve ticarileştirmesi için daha güvenli bir rejim yaratma fırsatı da var.
Yargı İncelemesi ve Netliği (uzayda)
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), 193 ülkenin, güvenlik, hava navigasyonu ve güvenlikten havacılığın ekonomik uygulanabilirliği ve çevresel etkisine kadar her şeyi düzenleyen gökyüzünü işbirliği yapmasına ve paylaşmasına yardımcı olmayı amaçlayan bir Birleşmiş Milletler ajansıdır.
Ancak ICAO’nun yargı yetkisinin üzerindeki alanda olan şey daha az titiz incelemeye tabidir.
Sivil havacılık için hava sahası kullanımı konusundaki piyasaya dayalı önlemlere bakarsak, resmi olarak Kármán çizgisinin ötesindeki faaliyetlere-Dünya atmosferi ve uzay arasındaki nominal sınır olan faaliyetlere uzanmazlar.
Yakın uzay sınırının yeri itiraz edilir – ancak Dünya yüzeyinden 80 kilometre ila 100 kilometre arasında bir yere düşer.
Hat, atmosferini “yakın uzay” ve “yörünge alanına” ayırıyor.
Yakın boşluk, geleneksel uçakların artık uçamayacağı, ancak havanın yörünge uçuşu için hala çok kalın olduğu üst atmosfer (stratosfer ve mezosfer) bulunmaktadır. Orbital boşluk, bir nesnenin istikrarlı, kapalı bir yolda (bir yörünge) seyahat edebileceği bölgedir – dünyaya çarpmadan sürekli olarak “düşer”.
Dış uzay, hala Dünya’nın yerçekimi alanında eser gazlar içeren termosfer ve eksosferi kapsayan mezosferin ötesinde kullanılan bir terimdir. Ama bu bile tartışmaya hazır.
Şimdi, lansmanların yakın alan faaliyetlerinin dünyanın dört bir yanındaki diğer eyaletlere, özellikle de uzay programları olmayanlara zarar vermemesini sağlamak için yasal açıklamaya ihtiyaç duyduğumuz bir noktadayız.
Orbital trafiği (özellikle düşük toprak yörünge ticari uydular) hızla artmaktadır, bu da yörünge alanın yargı incelemesi ve netliği titizliğine duyulan ihtiyacı vurgulamaktadır.
Dış Uzay Antlaşması’na sahipken – orijinal antlaşma, uzayda daha fazla sınırlandırmayı tanımadığından, desteklenmiş yasal araçlar gecikmiştir. Başka bir deyişle, uzay yasası uzay bilimine ayak uydurmadı
Sonraki üç rehber belge vardır; Kurtarma Anlaşması (1968), Sorumluluk Sözleşmesi (1972) ve Kayıt Sözleşmesi (1976).
Ancak, yayınlandıklarından bu yana yaklaşık elli yıl boyunca geniş ölçüde onaylanan bir sonraki uluslararası yasalar yapılmamıştır.
Mevcut yasalar ne diyor?
Kurtarma anlaşmasının V Maddesine bakarsak, Dünya’ya dönen nesnelerden sorumlu olanların “olası zarar tehlikesini ortadan kaldırması” gerektiğini öngörür.
Bununla birlikte, Sorumluluk Sözleşmesi, Madde’deki hasarı “yaşam kaybı, kişisel yaralanma veya diğer sağlık bozukluğu; ya da devletlerin veya uluslararası hükümetler arası örgütlerin mülkiyeti ya da uluslararası örgütlerin mülkiyeti veya mallarının kaybı veya hasarına zarar verir.” Olarak tanımlar.
“Başlatma durumu” nun her ikisinin de:
- Bir uzay nesnesinin başlatılmasını başlatan veya tedarik eden bir durum;
- Bir uzay nesnesi toprakları veya tesisinden bir durum başlatılır.
Bu, özel kuruluşların yargı yetkileri dahilinde uzay faaliyetlerini düzenleyememek için egemen bir sorumluluk yaratır.
Sorumluluk Sözleşmesinin V Maddesi şunları belirtir: “İki veya daha fazla eyalet ortaklaşa bir uzay nesnesi başlattığında, neden olduğu hasarlardan ortaklaşa ve müt olanak olacaktır.”
Bu, çok uluslu şirketlerin “ortak ve mütevazi oldukları mali yükümlülüklerin kendi aralarında paylaştırılması” sorumluluğuyla ilgilenen sorumluluğunu dağıtmaktadır.
Ayrıca, VII. Madde: “Bu sözleşme, bir lansman durumunun bir uzay nesnesinin neden olduğu hasar için geçerli olmayacaktır: (a) bu lansman devletinin vatandaşları; (b) bu uzay nesnesinin faaliyete geçmesi sırasında veya daha sonra herhangi bir aşamada inişine kadar katıldıkları zaman.”
Bu, uzay programları olmayan ulusların, Madde II.
Son olarak, Madde IX, “Diplomatik kanallar aracılığıyla bir başlatma durumuna hasar tazminat talebi sunulacaktır.”
Bununla birlikte, mevcut talep komisyonu bir tazminat talebine aracılık etmek için süreci, davacı devletlere orantısız bir yük getirmektedir.
Sorumlu bir uzay endüstrisi
2018 yılında, Avustralya Uzay Ajansı kuruldu ve endüstri gelişimine açık bir şekilde odaklandı.
Ancak yörünge manzarasına damgasını vurmaya başlamadan önce, hem sorumlu alan araştırmaları hem de endüstri için ulusal, bölgesel ve uluslararası mekanizmalar oluşturma sorumluluğu var.
Mevcut uzay karışıklığı düzenlemesi, özellikle de bazı yargı alanlarının, alanın gerçekte nerede başladığını kabul edemediği için şu anki sınırlama eksikliği.
Mevcut Dış Uzay Antlaşması göreve bağlı değildir.
Özelleştirilmiş düşük Dünya yörüngesinin hızlı bir şekilde yukarı çıkmasıyla, yakın alan kullanımını düzenleyen yasaların çağrılması artıyor.
Kessler sendromunun artan tehdidi de var. Bu, yörünge cisimlerinin çarpıştığı, enkaz yarattığı ve uzay bölgesi yakınında giderek daha tehlikeli, pahalı ve gereksiz bir hale getiren enkaz yarattığı zamandır.
Uluslararası hukukun 50 yıl önce hazırlandığı göz önüne alındığında, şimdi bu yasalara dayanan bir yakın uzay anlaşmasının resmi bir yapısı, önerisi ve onaylanması için acil bir ihtiyaç var.
Yeni bir yakın uzay antlaşması, “uzay önemsiz” üzerine bir vergi içerebilir ve aynı zamanda ulusların hacimsel özel ekonomik bölgelerindeki (EEZ) yakın uzay bölgesini kullanmak için gelir elde edebilir.
Yeni bir antlaşmanın bir parçası olarak, yörünge etkinliği vergisi, yörünge trafiğinin doğru düzenlenmesini ve daha sonra yakın uzayda ve dış alanda kayıtlı nesnelerin daha sonra hizmetten çıkarılmasını sağlamak için önlemler sağlayabilir.
Ayrıca halkın dikkatini çekmeye yardımcı olabilir ve halihazırda devam etmekte olan yörünge aktivitesi aralığına ve yüksek irtifa hava sahasının ve uzay bölgesinin yakınlarında daha da militarizasyonunu belirleyebilir.
Bu, uzayda bir silah yarışının önlenmesinin ötesinde uluslararası hukuka genel yörünge faaliyet düzenlemesi oluşturacaktır.
Uzay programları olan (bunlar olmadan) korumak
Uluslararası politikanın tanıtımı, “Kayıt Sözleşmesine katılımın evrensel olmadığı ve tüm devletlerin tutarlı bir şekilde uymadığı” gerçeğini çözebilir.
Yörünge faaliyet vergisi gibi bir şey, küresel Güney’in ulusal bütçelerinin artmasına yardımcı olabilir ve uzay programları olmayan ülkelere fayda sağlayabilir.
Bu özellikle kişi başına en büyük hacimsel bölgelere sahip olan Pasifik Adası ülkeleri için geçerlidir. Bu vergi, daha mantıklı bir lansman planlamasını teşvik eden gökyüzünü karmaşıklaştırmak için bir ücret veya para cezası olabilir.
Münhasır Ekonomik Bölge (EEZ) modeline dayanan, sorumlu kullanım ve 35.786 kilometrelik bir yüksekliğe kadar uzanan faaliyetler için kiralayabilen özel bir kullanım alanı (EUS) için bir teklif var.
Ne olursa olsun, Dış Uzay Antlaşmasında Değişiklik veya Uzay Faydaları Deklarasyonuna dayanan yeni bir yörünge etkinliği anlaşmasının getirilmesi için giderek daha güçlü bir temel vardır.
Başlatan devletlerin mevcut eylemlerinin kanıtı, gelişmekte olan ülkeler için tehdit riskinin arttığını göstermektedir.
“Devletler, dış mekanın keşif ve kullanışında uluslararası işbirliğine katılımlarının tüm yönlerini adil ve karşılıklı olarak kabul edilebilir bir temelde belirlemekte özgürdür” – bu, yörünge (genellikle askeri) faaliyetlerin kontrolsüz tepesinde olduğu gerçeği değildir.
Milyarderlerin ülkeler üzerinde ayrım gözetmeden yıkılabilen uydu iletişimi hakimiyetini desteklemesine izin vermek, karşılıklı olarak kabul edilebilir davranışlar için bir temel sağlamaz.
Spacefaring geleceğimizin yörüngesi hem politika hem de gerçekliğin gezegenimizin en iyi çıkarlarına hizmet etmesine dayandığı için, adil ve adil bir yakın uzay antlaşması acil bir zorunluluktur.
