Atmosferdeki karbondioksit seviyeleri, toprak ve denizin fazla CO2’yi emme yeteneği nedeniyle 1960’dan bu yana milyonda 15 parça arttı
Orman yangınları, Yunanistan’daki bunun gibi, Dünya’nın doğal karbon lavabosunu köreltiyor
İklim değişikliği, Dünya’nın doğal karbon lavabolarının fazla karbondioksit emme yeteneğini giderek daha fazla etkiliyor ve bu, insan aktivitesiyle yayılan bu sera gazının daha fazlasının atmosferde kaldığı ve daha fazla ısınmaya yol açtığı anlamına geliyor.
İngiltere’deki Exeter Üniversitesi Pierre Friedlingstein’a göre, bu geri bildirim etkileri 1960’dan bu yana CO2 seviyelerindeki artışın yaklaşık yüzde 15’inden sorumludur.
Toprak ve okyanuslar karbon lavaboları olarak hareket ediyor, fazla CO2 insanların neredeyse yarısını pompalıyor. Örneğin, daha yüksek CO2 bitki büyümesini artırabilir, yani bitki örtüsü ile daha fazla CO2 alınır. Ancak dünya ısındıkça, aşırı ısı, kuraklıklar ve orman yangınları bu CO2 döllenme etkisine giderek daha fazla karşı koyabilir.
Friedlingstein, tam olarak ne kadar CO2 yayıldığını, çeşitli kaynaklar tarafından ne kadar emildiğini ve bunun zaman içinde nasıl değiştiğini bulmaya çalışan küresel karbon projesinde yer alıyor. O ve ekibi daha önce, kuraklık gibi geri bildirimler olmasaydı, kara lavabosunun yüzde 27 daha fazla CO2 alacağını tahmin etmek için iklim modellerini kullanmıştı.
Friedlingstein geçen ay Exeter İklim Konferansı’na verdiği demeçte, son tahminlerinin yüzde 30’a koyduğunu söyledi. Bu arada, okyanus lavabosunun geri bildirimler olmasaydı yüzde 6 daha fazla CO2 alacağını söyledi.
Bir araya getirildiğinde, toprak ve okyanuslar yüzde 15 daha fazla CO2 alacaktı. Atmosferdeki CO2 seviyesi 1960’dan beri milyonda yaklaşık 100 parça (ppm) arttığından, 15 ppm lavabolara çarpan geri bildirim etkilerinden kaynaklanmaktadır. Friedlingstein, “Lavabo çökmüyor, ama yavaş yavaş geliyor,” dedi.
İngiltere’deki Sussex Üniversitesi’nde David Armstrong McKay, lavabolar hala mutlak terimlerle büyüdü, başka türlü yaptıkları kadar değil.
McKay, “Beklentiler doğrultusunda, ama yine de düşündüğümüzden biraz daha fazla olduğu için harika bir haber değil” diyor. “Ne kadar ısınırsa, bitki örtüsü büyümesi üzerindeki CO2 döllenme etkisi, son El Niño-güçlendirilmiş kuraklıklar gibi aşırı olaylarla giderek daha sınırlı olduğundan, arazi lavabosunun yükselen CO2’ye ayak uydurması zorlaşıyor.”
Büyük soru, bundan sonra ne olacağıdır. Arazi lavabosunun ısınma yakıtlı kuraklık ve yangınlar nedeniyle son iki yılda hiçbir net CO2 almadığını gösteren çalışmalar hakkında çok endişe kaynağı olmuştur.
Bu, çoğu iklim bilimcisinin beklediği yavaş düşüşten ziyade, kara lavabosunun göreceli kapasitesinde ani ve büyük bir düşüş olabileceği önerilerine yol açtı.
Ancak Friedlingstein, bu kısa vadeli olayları geleceğe en iyi rehber olmayan “bipler” olarak nitelendirdi, çünkü kara lavabo yıldan yıla büyük ölçüde değişebilir. “Uzun vadede bakmamız gereken şey” dedi.
