Kurşun zehirlenmesi yalnızca modern bir olgu değildir: Fosil dişler, bunun antik hominidleri etkilediğine dair işaretler göstermektedir ve Homo sapiens yakın akrabalarımızdan daha iyi başa çıkmış olabiliriz
Homo sapiens kurşuna maruz kalmaya diğer hominidlerden daha toleranslı olacak şekilde evrimleşmiş olabilir
Fosil dişler üzerinde yapılan bir araştırma, tarih öncesi hominidlerin en az 2 milyon yıldır zehirli kurşuna maruz kaldıklarını ve modern insanların zehirli metalle eski akrabalarımızdan daha iyi başa çıkacak şekilde evrimleşmiş olabileceğini öne sürüyor.
Kurşun zehirlenmesinin uzun süredir sanayileşmeye, kötü madencilik uygulamalarına ve yakıtta katkı maddesi olarak kullanımına bağlı benzersiz modern bir sorun olduğu düşünülüyordu ve 1980’lerden bu yana aşamalı olarak kaldırılmıştır.
Özellikle çocuklar için tehlikelidir, fiziksel ve zihinsel gelişimlerini etkiler, ancak yetişkinlerde de çeşitli ciddi fiziksel ve psikolojik belirtilere neden olabilir.
Avustralya’nın Lismore kentindeki Southern Cross Üniversitesi’nden Renaud Joannes-Boyau ve meslektaşları, eski akrabalarımızın da kurşuna maruz kalıp kalmadığını öğrenmek istediler.
Hominidlere ait 51 diş fosilini analiz ettiler. Australopithecus africanus, Parantropus sağlamus, Gigantopithecus blacki, Homo neandertalizmi Ve Homo sapiens. Fosiller Avustralya, Güneydoğu Asya, Çin, Güney Afrika ve Fransa’dan geliyordu.
Bilim insanları, lazer ablasyon yöntemiyle dişlerdeki kurşun sinyallerini araştırdı; bu, hominidlerin hâlâ büyüdüğü dönemde maruz kalma dönemlerinde dişler tarafından alınan kurşun bantlarını ortaya çıkardı. Bu maruz kalma, kirlenmiş su, toprak veya volkanik aktivite gibi çevresel kaynaklardan gelmiş olabilir.
Joannes-Boyau, ekibin özellikle dişlerindeki kurşun miktarından etkilendiğini söylüyor Gigantopithecus blackigünümüz Çin’inde yaşayan günümüz orangutanlarının eski bir dev akrabası. “Vücudunda bu miktarda kurşun bulunan modern bir insan olsaydı, o zaman bu kişinin endüstri veya antropojenik faaliyetler nedeniyle yüksek oranda kurşuna maruz kaldığını söylerdim” diyor.
Daha sonra ekip, Neandertallerle karşılaştırıldığında modern insanların kurşunla başa çıkma yöntemleri arasında herhangi bir fark olup olmadığını araştırdı. Organoid adı verilen beynin laboratuarda yetiştirilen modellerini kullanarak, adı verilen bir genin hem Neandertal hem de insan versiyonlarını incelediler. NOVA1 ve kurşunun organoidlere yönelik nörotoksisitesini test etti.
“Gördüğümüz şey modern NOVA1 Joannes-Boyau, kurşunun nörotoksisitesinden çok daha az etkilendiğini söylüyor.
En önemlisi, arkaik özelliklere sahip organoidler NOVA1 kurşuna maruz kaldılar, adı verilen başka bir gen FOXP2 ciddi biçimde bozuldu.
Joannes-Boyau, “Bu genler bilişle, dille ve sosyal uyumla bağlantılıdır” diyor. “Ve modern insanlar için Neandertallere göre daha az nörotoksiktir, bu da onlara çok büyük bir avantaj sağlardı.” Homo sapiens ve kurşunun evrimsel yolculuğumuzda rol oynadığını ima ediyor.”
Ancak Avustralya’nın Brisbane kentindeki Griffith Üniversitesi’nden Tanya Smith, kurşuna maruz kalmanın boyutu veya organoidler üzerinde yapılan çalışmaların modern insanlar için evrimsel bir avantaj sağlayıp sağlayamayacağı konusunda ikna olmuş değil.
Smith, “Bu oldukça spekülatif iddialarda bulunan gerçekten karmaşık bir makale” diyor. “Vahşi primatların ve antik homininlerin doğal olarak kurşuna maruz kalması benim için sürpriz olmasa da, son yedi yılda birçok makalede yayınladığımız gibi, dahil edilen fosillerin sınırlı dağılımı, sayısı ve türü, insan atalarının 2 milyon yıl boyunca sürekli olarak kurşuna maruz kaldıklarını kanıtlamıyor.”
