Araştırmacılar, artan UV radyasyonunun ağaç yapraklarının kimyasını değiştirip değiştirmediğini, orman yangınlarının olasılığını ve şiddetini artırıp artırmadığını test ediyorlar.
Bir batı ardıç ağacında bir alevlenebilirlik testi (Juniperus occidentalis)
İngiltere’deki Exeter Üniversitesi’ndeki bir laboratuvarda sıkışmış olan Rebecca Koll, orman yangınlarının geleceği hakkında yanan soruları cevaplama umuduyla kozalaklı ağaçları yakıyor.
İklim ısındıkça orman yangınları dünya çapında şiddette artmaktadır. Bu, büyük ölçüde artan ısı, kuraklık ve rüzgar hızları ile yönlendirilir ve kıvılcımlar uçtuğunda ağaçların yanma olasılığı daha yüksektir.
Ancak Koll, bunun sadece kuraklık ve yangın riskini artıran diğer doğrudan etkiler olmadığından şüphelenen bir grup araştırmacı arasında. “İklim değişikliği aslında bitkileri kendileri mi değiştiriyor? Emin olduğundan emin miyiz” diyor.
Ağaçların yaprak kimyasının, bitkilerin bir tür stres tepkisinde daha fazla havadaki kimyasallar üretmesini sağlayan ultraviyole radyasyonun artması gibi iklim stres faktörleri tarafından değiştirildiğine inanıyor.
Çalışmalar, bazı yiyecek ve tıbbi ürünlerin daha yüksek UVB seviyelerine maruz bırakılmasının, yapraklarındaki uçucu bileşiklerde bir artışı tetiklediğini göstermiştir. Ayrı analiz, çam ağaçları gibi kozalaklı kozalaklarda yüksek uçucu seviyelerin yanıp sönme kabiliyetlerini arttırdığını gösterir.
Her ne kadar ozon tabakasını onarma çabaları gezegeni UV radyasyonundan korumaya yardımcı olsa da, araştırmalar, kuzey ve doğu Avrupa’daki sıcak, net günlerde artış da dahil olmak üzere iklim değişikliğinin etkilerinin son yıllarda UV radyasyonunun zemin seviyesine çarpma miktarında bir artışa neden olduğunu gösteriyor. Modeller, bu sorunun yüzyılın ikinci yarısında daha akut olabileceğini gösteriyor.
Koll şimdi, yaprak kimyası ve yanıcılıklarındaki değişiklikleri değerlendirmek için 87 iğne yapraklı ağaç türünü artan UVB seviyelerine maruz bırakmak için bir proje üzerinde çalışıyor. Ağaçlar, optimum sıcaklık ve sulama programlarına sahip, ancak değişen UVB seviyelerine sahip iklim kontrollü odalarda haftalarca tutuluyor-bugünün ikliminde maruz kalma ağaçları deneyimini üç katına çıkarıyor. Dört ya da sekiz haftalık tedaviden sonra, ağaçlar analiz edilir ve daha sonra yanıp sönebilirliklerini değerlendirmek için yakılır.
“Aslında mükemmel olacak şekilde ayarlandık. Bu bitkiler için süper mutlu, süper kolay koşullar” diyor Koll. “En iyi hayata sahipler. Ama onları kesinlikle radyasyonla zaptlıyoruz.”
Bitkilerin yaprak kimyasındaki değişiklikleri ortaya çıkarmayı bekliyor. Odada, arıtılmış ağaçlar zaten sağlıklı yeşilliklerin yerine sararma yamaları sergiliyor. “Bitkilerin diğer testlerde, diğer deneylerde tepki verme şekli… yaprak kimyasını değiştiriyor” diyor.
Soru, bu değişikliklerin arttırılmış yanıp sönme ile sonuçlanıp sonuçlanmadığı ve bunun orman yangınlarının artan şiddetini açıklamaya yardımcı olup olamayacağıdır. “Doğal ortamda UV’yi zaten artırdık” diyor Koll. “Yani bir açıklama olabilir, sadece kuraklık değil, aslında iklimi nasıl etkilediğimizle bitkileri kendileri değiştiriyoruz.”
Cevabı keşfetmek, bilim adamlarının Kuzey Yarımkürenin çoğuna hakim olan iğne yapraklı ormanlardaki orman yangını riskini daha iyi anlamalarına yardımcı olabilir. “Aslında bu yüzden eviniz yanabilir” diyor Koll. “Gerçek doğa, çevrenin doğal çevresi daha yanıcı hale geliyor.”
Proje, bu yılın başlarında açılan bitki araştırmaları için yeni bir tesis olan Exeter Üniversitesi Global Meteoroloji Simülatörü’nde ilk deneylerden biridir. Sitenin iklim kontrollü odaları, bitkilerin ve böceklerin hızlı iklim değişikliği ile nasıl başa çıktığını araştırmak için rüzgar, yağmur, ısı dalgaları ve değişen atmosfer koşullarını simüle edebilir.
İngiltere’deki Cumbria Üniversitesi’ndeki Matthew Robson, projenin yaprak bileşiklerindeki değişikliklerin belirli türler için ağaç yanıp sönmesi için önemli bir faktör olduğunu kanıtlayabileceğini söyledi. “İklimin uçucu ve yanıcı karbon açısından zengin bileşikler üzerindeki bu etkilerinin göreceli önemi… henüz iyi çalışılmamış-bu, Exeter Üniversitesi’ndeki mevcut araştırmayı heyecan verici hale getiren bir şey” diyor.
