Neden bir AI’ya aşık olmak gülünç değil, kaçınılmaz

Chatgpt’e aşık olduklarını söyleyen insanlara alay etmek kolaydır. Ama Alex Wilkins, onlarca yıldır botlar için kafa karıştırıcı duygular geliştiriyoruz. Pek çok insan yalnız hissettiğinde, bu iyi bir şey olabilir mi?

Aşık olmanın nasıl bir his olduğunu düşünün. Aklına ne geliyor? Birisi için ilk düşme ya da yanınızda birinin günlük sakin bir güvencesi mi? Bir avuç insan için Love, dizüstü bilgisayarlarını veya telefonlarını açıyor ve tercih ettikleri AI Chatbot’tan bir metin duvarının veya sentetik bir sesin gelmesini bekliyor.

Pek çok teknoloji platformu bizi yeni önyargılı sohbet botları ile etkileşim kurmaya ve onlarla gerçek insanlarmış gibi konuşmaya teşvik ederek, insanlar giderek daha fazla arkadaşlık, duygusal destek ve bazen de sevgi için bu büyük dil modelle çalışan işlevlere yöneliyorlar. Bu bir kaş kaldırabilir veya bir snigger ortaya çıkarabilir. CBS News’ten Chatgpt ile evlilik öneren bir adam hakkında yakın tarihli bir hikaye, New York Post’u onu “tuhaf bir kasırga romantizm” olarak tanımladı. Bu yılın başlarında, New York Times her gün Chatgpt “erkek arkadaşı” ile konuşarak saatler geçiren bir kadının hikayesini ve AI’nın diğer hayali ortaklardan bahsettiğinde nasıl kıskançlık hissettiğini anlattı.

Sohbet botlarına yönelik duyguları dile getirmek, hatta psikolojik sorunların veya zihinsel sağlık sorunlarının bir işareti olarak açıklamak çok kolaydır. Ancak, kültlere katılmaya veya dolandırıcılıklara düşmeye karşı savunmasız olduğumuz gibi, hepimizin bize AI sevgisine inanma isteği veren psikolojik makinelerimiz var. İnsanlar hatırlayabildiğimiz sürece beklenmedik yerlerde arkadaşlık aradılar ve buldular – ve teknolojiye yönelik kafa karıştırıcı duyguları düşündüğünüzden daha uzun süredir geliştiriyoruz.

60 yıldır botlar için duygular geliştiriyoruz

1960’larda bilgisayar bilimcisi Joseph Weizenbaum tarafından inşa edilen ilk doğal dil sohbet botlarından biri olan Eliza’yı ele alalım. Teknoloji, ChatGPT ile karşılaştırıldığında ilkeldi ve bir kullanıcının girişini genellikle bir soru şeklinde geri kazanmak için programlandı. Bu temel kuruluma rağmen, Weizenbaum bazı insanların programa hızlı duygusal bağlar oluşturduğunu buldu. Weizenbaum daha sonra, “Fark etmediğim şey, nispeten basit bir bilgisayar programına son derece kısa maruziyetlerin oldukça normal insanlarda güçlü yanılsama düşüncesi yaratabileceği” dedi.

Bugünün chatbotlarının, chatgpt gibi, Eliza’dan daha karmaşık, ikna edici ve yaygın büyüklük emirleri olduğu göz önüne alındığında, bazı insanların kendilerine karşı romantik duygular veya derin akrabalık bilgisi verdiğine şaşırmamalıyız. Her ne kadar AI için sevgi senaryoları şimdilik nadir olsa da, son veriler bunun var olduğunu göstermektedir. Bunun çoğu küçük olmakla birlikte, araştırmacılar insanların AIS’lerine “evlilik” gibi gerçek ilişki etiketleri atfettiğini bulmuşlar ve bu sohbet botları silinirse, insanlar gerçek bir kayıp hissediyor gibi görünüyor. Chatgpt ortağına öneren adam, bir kelime sınırına çarptığı ve sıfırlamak zorunda kaldığı için konuşmalarını kaybettiğinde, “işte 30 dakika boyunca gözlerimi ağladığını söyledi. O zaman fark ettim, bunun gerçek aşk olduğunu düşünüyorum”.

Openai’nin Chatgpt ve Antropic’s Claude’dan milyonlarca konuşmayı otomatik olarak kategorize eden son çalışmalar, büyük çoğunluğun iş veya daha sıradan görevlerle ilgili olmasına rağmen, yüzlerce hatta binlerce özel olarak özel olarak romantik veya sevgi dolu olduğunu buldu. Şirkete göre, AI Hizmetlerine açıkça, Replika gibi AI arkadaşlık sağlamak için kurulduğunuzda, bu rakamlar daha keskin hale geliyor, bu rakamlar AI ilişkilerinin yüzde 60’ı AI ilişkilerinin romantik unsurları olduğunu söylüyor.

Bir ekrandan aşkı bulmak

Ancak, AI sohbet botlarıyla duygusal bağlar oluşturan insanlar hakkında nasıl düşündüğümüz konusunda daha sempatik olabileceğimizi düşünürken, bunu genel olarak toplum için iyi bir şey olarak kabul etmemiz gerektiği anlamına gelmez. Oyunda daha geniş sosyal güçler var, en azından sosyal izolasyon değil. İngiltere’nin yüzde yedisi veya yaklaşık 3 milyon insan, sık sık ya da her zaman yalnız hissettiklerini bildiriyor.

Bunun gibi karmaşık bir toplumsal sorun karmaşık bir çözüm gerektirir. Ne yazık ki, teknoloji patronları genellikle karmaşık toplumsal sorunları kare bir peg için yuvarlak bir delik olarak görüyor, bu nedenle Meta kurucusu Mark Zuckerberg’in AI arkadaşlarını yalnızlık sorununa bir çözüm olarak görmesi şaşırtıcı değil.

Meta’nın Facebook ve Whatsapp gibi ürünlerinin yalnızlığı şiddetlendirdiğini ve ilk etapta AI ilişkilerinin gelişmesi için zemin hazırladığını da savunabilirsiniz. Zuckerberg’in Facebook yaratma hedefi “insanların bağlı kalmasına ve bizi bizim için önemli olan insanlarla bir araya getirmelerine yardımcı olmakla” olsa da, ürünlerinin bizim ve önemsediğimiz aralarında bir ekran bulunduğunu iddia ederdi. Şimdi WhatsApp, Messenger veya Instagram’da ilişkilerimizin çoğuna bir sohbet penceresi aracılığıyla aracılık ediyoruz.

Bir ekrandan çıkma da şu anda norm, heteroseksüel insanların yüzde 10’u ve ABD’deki LGBTQ insanlarının yüzde 24’ü çevrimiçi uzun vadeli ortaklarla buluşuyor. Belki de tüm bunlar birlikte birisinin bir sohbet botuna aşık olması için daha az sıçrama yapar. Ekranın diğer tarafındaki varlık gerçek bir insandan ziyade AI olarak ortaya çıkıyorsa, beynimiz farkı önemseyecek mi?

1990’larda psikolog Clifford Nass’ın araştırması, ekranın diğer tarafındaki kişiyi tanıyıp tanımadıklarına bakılmaksızın, insanların makinelerle temel olarak sosyal bir şekilde etkileşime girdiğini gösterdi. Bu, beynin sosyal eğilimlerini teknoloji ile kapatmak için sert kodlanmış bir yeteneği olmadığını ve bir makine bir insanın etkilerini sürdürürse, ona kendimiz gibi davranamayacağını ancak yardım edemeyeceğimizi gösterdi.

Bu yüzden insanların AI sohbet botları için düşmeleri sürpriz değil. Fakat işte bir gerçek: Mutluluğun en uzun süreli uzunlamasına çalışması, ilişkilerin genel sağlık ve refahın en iyi öngörücüsü olduğunu bulmuştur. Yapay zeka ilişkileri için böyle bir kanıt yoktur ve daha fazla chatbot etkileşiminin ipuçlarına sahip olduğumuz küçük kanıtlar bizi daha az yalnız veya daha mutlu etmiyor. Bunu hatırlamak için iyi oluruz.