Uzmanlar Salı günü, orman tahribatının durdurulması yönündeki küresel taahhüde rağmen ormansızlaşmanın “anlamlı bir azalma göstermediğini” ancak önümüzdeki ay Amazon’da yapılacak BM iklim zirvesinin bir dönüm noktası olabileceğini söyledi.
Araştırmacılar ve aktivistlerden oluşan geniş bir küresel koalisyon tarafından yapılan yıllık ormansızlaşma değerlendirmesine göre, geçtiğimiz yıl dünya ormanlarından oluşan, İskoçya’dan daha büyük bir alan, öncelikle tarıma yer açmak için temizlendi.
Tropikal birincil ormanlar, özellikle karbon açısından zengin ve ekolojik açıdan biyolojik çeşitliliğe sahip ortamlar, 2024’te 6,7 milyon hektar (16,6 milyon dönüm) kayıpla en ağır darbeyi aldı.
Raporda ayrıca, çoğunlukla ağaç kesme, yol yapımı ve araziyi temizlemek için yakılan yangınlar nedeniyle arazinin zarar gördüğü ancak tamamen yerle bir edilmediği, kalıcı ancak gözden kaçan orman tahribatının da altı çizildi.
2021’deki BM COP zirvesinde 140’tan fazla liderin on yılın sonuna kadar bunu ortadan kaldırma taahhüdüne rağmen ormansızlaşma oranları inatla yüksek kalıyor.
Climate Focus düşünce kuruluşundan uzman ve son değerlendirmenin yazarlarından Erin Matson gazetecilere verdiği demeçte, “Ormansızlaşma on yılın başından bu yana anlamlı bir azalma göstermedi ve biz zaten yolun yarısını geçtik.” dedi.
“Her yıl bu seviyedeki ormanları kaybediyoruz.”
Raporda, 2024 yılında dünya çapındaki ormansızlaşmanın, 2030 hedefine ulaşmak için mümkün olan maksimum seviyenin 3,1 milyon hektar üzerinde olduğu belirtildi.
Küresel ölçekte ormansızlaşma büyük oranda kalıcı tarımın yaygınlaşmasından kaynaklanıyor ve bu da son on yıldaki tüm orman kayıplarının %85’ini oluşturuyor.
Matson, “Fakat bir diğer önemli ve büyüyen etken, altın, kömür ve gittikçe artan oranda yenilenebilir enerjiye geçiş için gerekli olan metal ve mineraller için madencilik ve maden çıkarma faaliyetleridir” dedi.
‘Orman Polisi’
Matson, Amazon bölgesinde yıllık BM iklim konferansının ilk kez düzenlendiği Brezilya’daki önümüzdeki ay yapılacak COP30 zirvesinde bu davanın yeniden gündeme getirilebileceği konusunda ihtiyatlı bir iyimserlik içinde olduğunu söyledi.
“Burası orman polisi. Orada pek çok fırsat olduğunu düşünüyorum” dedi.
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, ormanların karbondioksit emilimindeki rolünü vurgulamak için dünyanın en önemli iklim görüşmelerine Amazon’a açılan kapı Belem’de ev sahipliği yapmayı seçti.
Brezilya, COP30’da tropik orman örtüsü yüksek olan ülkeleri (çoğunlukla Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki gelişmekte olan ülkeleri) ödüllendiren ve ağaçları kesmek yerine koruyan yenilikçi bir fon başlatacak.
Tropikal Ormanlar Sonsuza Kadar Fon (TFFF), bağışçı ülkelerden 25 milyar dolar, finansal piyasalara yatırım yapan özel sektörden ise 100 milyar dolar daha toplamayı hedefliyor. Brezilya şimdiden 1 milyar dolar yatırdı.
Bir düşünce kuruluşu olan Climate and Company’nin uluslararası portföy lideri Elisabeth Hoch, “Bu girişimde yeni olan şey, ölçeği, basitliği, uzun vadeli vizyonu ve Küresel Güney’in liderliğidir” dedi.
Cuma günü bir Fransız hükümet kaynağı, “Siyasi açıdan bakıldığında girişimin büyük bir değeri var ancak henüz tam olarak başlatılması için yeterli olgunluk aşamasına ulaşmadı” dedi.
Matson, rotayı düzeltmek ve ormanlar için verilen mücadeleyi yeniden küresel gündeme taşımak için COP30’da “siyasi cesarete” ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
“Ormansızlaşmanın küresel resmine baktığımızda hava karanlık, ancak şafaktan önce karanlıkta olabiliriz” dedi.
