Pakistan’daki elektronik atık üzerine araştırmamı başlattığımda, hem çevremize hem de günlük yaşamımıza ne kadar derinden dokunduğunu çabucak fark ettim. Teknolojinin her zamankinden daha hızlı geliştiği bir çağda yaşıyoruz – telefonlar, dizüstü bilgisayarlar ve televizyonlar nefes kesen bir hızda değiştiriliyor. Ama eskilerine ne olur? Benimki gibi gelişmekte olan ülkelerde, cevap gayri resmi geri dönüşüm uygulamalarında yatmaktadır.
İlk bakışta, bu operasyonlar ekonomik bir yaşam çizgisi gibi görünebilir: eski elektronikler sökülür, değerli metaller kurtarılır ve görünüşe göre hiçbir şey boşa gitmez. Yine de, bu yüzeyin altında gördüklerim rahatsız oldu. Gayri resmi yöntemler; Kabloların, devre kartları için asit banyolarının açık yanması veya koruyucu ekipman olmadan sökülmesi, toksik maddeleri havamıza, suyumuza ve toprağımıza serbest bırakın.
Pakistan’ın mega kentsel şehirlerinin dokuzunda yürütülen çalışmam, yangınları önlemek için elektronik cihazlarda yaygın olarak bulunan kimyasallar, en yaygın bromize alev geciktiricileri (BFR’ler), kalıcı organik kirleticilere (POP’lar) odaklandı. Bu bileşikler, araçlarımızdaki güvenlik için etkili olmakla birlikte, çevreye salındığında riskler oluşturmaktadır.
Pakistan’da 32 gayri resmi e-atık geri dönüşüm tesisi belirledim ve bunları arka plan yerleriyle karşılaştırdım. Şimdi yayınlanan sonuçlar Çevresel İzleme ve Değerlendirmegöz açıcıydı; BFR konsantrasyonları, geri dönüşüm alanlarında etkilenmeyen alanlara kıyasla altı ila on kat daha yüksekti.
Karaçi, Faisalabad, Gujranwala ve Lahor gibi şehirler, en yüksek kontaminasyon seviyelerini gösteren sıcak noktalar olarak ortaya çıktı. Özellikle bir kimyasal, BDE-209, kalıcılığı ve toksisitesi nedeniyle göze çarpıyordu.
Maruz kalma değerlendirmem, toprak üzerinden alınma risklerinin şu anda uluslararası güvenlik eşiklerinin altında olduğunu gösterse de, bu bir rahatlama olarak alınmamalıdır. Gerçek tehlike gelecekte yatıyor. E-atık hızla büyüyor ve geri dönüşüm hala düzenlenmemiş olarak Pakistan, işçiler ve yakındaki topluluklar için maruz kalma riskini taşıyor. Bugün “güvenli” olan yarın bu kadar kalmayabilir.
Ulusal ölçekte e-atık geri dönüşümünü araştıran ilk Pakistanlı araştırmacı olarak, bu anlayışları bilimsel topluluğun ötesinde paylaşmak için derin bir sorumluluk hissediyorum. Bu sadece topraktaki kimyasallar hakkında bir hikaye değil; Bu, insanlar, geçim kaynakları ve toplum olarak yaptığımız seçimlerle ilgilidir.
Binlerce işçi, genellikle etraflarındaki görünmez tehlikelerin farkında olmayan, gelir için gayri resmi geri dönüşüme bağlıdır. Çocuklar kontamine bahçelerde oynarlar, kadınlar yanan tellerin yakınında yiyecek hazırlar ve topluluklar gizli ilerleme maliyetini taşırlar.
Bu zorluğun ele alınması verilerden daha fazlasını gerektirir. Politika, farkındalık ve eylem gerektirir. Pakistan şu anda e-atık yönetimi için resmi bir mekanizmaya sahip değil, bu da gayri resmi geri dönüşümün varsayılan olarak kaldığı anlamına geliyor.
İklim Değişikliği Bakanlığı ve EPA Pakistan ile olan katılımım, hem işçileri hem de çevreyi koruyan politikaları şekillendirmeye yönelik bir adım. Ancak tek başına düzenlemeler yeterli değildir – davranışları değiştirmek için eğitime, daha güvenli geri dönüşüm teknolojilerine ve halk eğitimine ihtiyacımız var.
Küresel olarak, e-atık en hızlı büyüyen atık akışlarından biridir. Pakistan tek başına 2022’de yarım milyon tondan fazla üretti ve sayı her yıl artıyor. Hiçbir şey değişmezse, gayri resmi geri dönüşüm alanları genişlemeye devam eder ve kontaminasyonu sessizce ekosistemlerimize yayar.
Araştırmam sayesinde bilimin sadece sayılarla ilgili olmadığını öğrendim; Hikayelerle ilgilidir. Analiz ettiğim her toprak örneğinin arkasında, bir ailesi olan bir işçi, geçim kaynağı için çabalayan bir topluluk ve ilerleme ve sürdürülebilirlik arasında yakalanan bir ulus vardı. Bu çalışmayı Science X gibi platformlar aracılığıyla paylaşma umudum, Sohbeti Kaçmak: Ekonomik İhtiyaçları Çevre Sağlığı ile Nasıl Dengeleyiyoruz? Gelişmekte olan ülkeler, savunmasız işçileri geride bırakmadan daha güvenli geri dönüşüm yöntemlerini nasıl benimseyebilir?
Bu, herhangi bir araştırmacının veya politika yapıcının tek başına çözmesi için çok büyük bir zorluktur. Ancak sorunu kabul ederek, bilgiyi paylaşarak ve sınırlar boyunca birlikte çalışarak, hem gezegenimizi hem de halkımızı koruyan çözümlere doğru hareket edebileceğimize inanıyorum.
Bu hikaye, araştırmacıların yayınlanmış araştırma makalelerinden bulguları rapor edebilecekleri Science X iletişim kutusunun bir parçasıdır. Science X iletişim kutusu ve nasıl katılacağınız hakkında bilgi için bu sayfayı ziyaret edin.



