Aralık ayı sonlarında Çin, ekonomik faydalara atıfta bulunarak inşaata başlamak için dünyanın en büyük hidroelektrik projesini onayladı ve yenilenebilir enerji kaynaklarına geçmesi gerekiyordu. Bununla birlikte, muhalifler bölgedeki sık sık doğal tehlikelerin proje ve çevresindeki Tibet topluluklarının yanı sıra Hindistan ve Bangladeş’in aşağı yönlü ülkeleri için risk oluşturduğunu savunmaktadır.
Motuo Hidroelektrik Projesi, Çin’in 2030 yılına kadar bir karbon emisyonu zirvesine ulaşma hedefinin merkezinde yer alıyor. Çin hala dünyanın en büyük sera gazı yayıcısı olmasına rağmen, yenilenebilir enerji projesi geliştirmeye de yol açıyor ve 2023’te hidroelektrik, güneş ve rüzgar enerjisi, kömür gücünden hızla geçtiği için sadece 2023’te yatırım yapıyor. Motuo projesinin, şu anda dünyadaki herhangi bir hidroelektrik projesinin en fazla gücünü üreten ve yıllık 70 ila 80 milyon Çin evi için elektrik sağlayan Yangtze Nehri’nde bulunan üç Gorges barajından üç kat daha fazla enerji üretmesi bekleniyor.
Global Altyapı Danışma Hizmetleri 2050 genel müdürü Philippe Benoit’e göre ve Columbia’nın Küresel Enerji Politikası Merkezi ile eski bir yardımcı kıdemli araştırma bilginine göre, bu enerji özellikle diğer gelişmekte olan ülkeler gibi “,” karbonlama hedeflerine ek olarak enerji talebinde artışlar görmesi öngörülüyor. “
Çin ayrıca, motuo istasyonunun arkasındaki rezervuarın, buzul eriyik sularına büyük ölçüde bağımlı olan toplulukların iklim değişikliği ve buzul geri çekilmesi nedeniyle su kıtlığı ile karşılaşmayı beklediği Tibet Platosu’ndaki su kıtlığının hafifletilmesine yardımcı olacağını iddia ediyor.
Ancak, proje konumu nedeniyle tartışmalıdır. İstasyonun, Tibet’teki Yarlung Tsangpo Büyük Kanyonu olarak bilinen dünyanın en derin kara kanyonunun at nalı şeklindeki bir bölümü olan Great Bend üzerine inşa edilmesi bekleniyor. Çin ve Hindistan arasındaki sınırın hemen kuzeyinde Tibet Platosu’nda yer alan kanyon, ABD Büyük Kanyonundan üç kat daha derin ve 37 mil daha uzundur. Hint ve Avrasya plakaları arasındaki tektonik etkileşimlerle oluşturuldu, ancak bu etkileşimler ve iklim değişikliği şimdi nehirde bir hidroelektrik projesinin varlığını tehdit ediyor.
Havzadaki buzullar iklim değişikliğine yanıt olarak küçüldükçe, nehir boyunca daha sık heyelanlar meydana geliyor. Mart 2021’de, buzul çöküşü, tahmini hacmi 100 milyon ton kaya ve buz (302 Empire State Binalarının kütlesine eşdeğer) olan büyük bir heyelaya yol açtı. Enkaz, Yarlung Tsangpo Nehri’ni Büyük Bend’in hemen üzerinde engelledi ve su seviyelerinin 10 metreden veya üç kattan fazla yükselmesine neden oldu. Ekim 2018’de, havzadaki bir dizi buzul toprak kaymasından gelen döküntüler nehri geçici olarak engelledi ve vadiyi sular altında bıraktı. Her iki durumda da acil tahliyeler ölümleri engelledi, ancak seller hala altyapıya zarar verdi.
Bu olaylar, gelecekteki heyelanların yeni barajı ihlal edecek ve beton enkaz, heyelan malzemesi ve büyük miktarlarda rezervuar suyu kanyondan aşağı inerse aşağı yönde yıkıcı etkilere yol açabilecek dalgalar yaratabileceği endişelerini artırdı. Bölgedeki buzul erimesi, bu heyelanların sıklığını arttırıyor ve projeyi başarılı bir şekilde inşa edilmiş olsa bile önemli bir riske sokuyor.
Doğal tehlikelerin ötesinde, bu barajın ve ortaya çıkan rezervuarın inşası, Tibet halkının ve tüm kasabaların sel ve yerinden edilmesine yol açacaktır, ancak Çin henüz bu tahminleri yayınlamamıştır. GlacierHub ile yaptığı röportajda, Çin barajlarını ve gelişmesini inceleyen Oregon State Üniversitesi’nde antropoloji profesörü Bryan Tilt, altyapı projeleri için yeniden yerleşimin “bugün Çin’de tartışmalı bir sosyal ve politik mesele” olduğunu vurguladı. Tilt, “Bunun etnik olarak Tibet alanı olduğunu ve orada zaten siyasi gerilimler olduğunu eklediğinizde, artan çatışma potansiyeli var.”
Daha küçük üç Gorges Barajı, tahminler değişse de, 1.4 milyon insanı yerinden etti ve Çin hükümeti, Tibet’te Kamtok Barajı olarak bilinen Gangtuo Barajı’nı Jinsha Nehri üzerinde, Yarlung Tsangpo’nun kuzeydoğusuna kadar inşa etmek için binlerce Tibetlüyü yeniden yerleşti. 2024’ün başlarında, köylüler ve Budist rahipler, nadir Budist duvar resimleri içeren 700 yaşındaki Wontoe Manastırı da dahil olmak üzere köyleri ve kutsal manastırları su basması beklenen planlanan Gangtuo (Kamtok) rezervuarını protesto etti. Yetkililer, protestocuları hızla kırdı, yendi ve tutukladı, ancak birçok Tibet insanı ve örgütü hala bu hidroelektrik projelerini özerkliğinin ihlali olarak direndi.
Yurtiçi çatışmaya ek olarak, bu baraj, nehrin Siang veya Diyhang olarak bilindiği Hindistan’ın Arunaçhal Pradesh eyaletinin hemen akışında, gergin sınır ilişkileri ile bilinen sınıraşan bir havza üzerine inşa edilecektir. Daha güneyde, nehir Hindistan’ın çoğu bölgesinde Brahmaputra olarak bilinir. Sonunda su gövdesi Jamuna Nehri olarak Bangladeş’e akar. Hem Hindistan hem de Bangladeş’teki yetkililer, Çin ile su temini ve su verisi paylaşım sorunları hakkındaki endişeleri belirterek yetkili Motuo Hidroelektrik Projesini de onaylamıyor.
Motuo hidroelektrik projesine yanıt olarak Hindistan, Brahmaputra’da bir baraj inşa etmekle tehdit etti. Tilt, “Bu, sınır bir nehiriniz olduğunda ve bir ülke bir baraj inşa ettiğinde çok olur; bu tür Spurs rekabeti” diye açıkladı Tilt. Hindistan, bu barajın su temini ve ekonomilerini korumaya yardımcı olacağını iddia ediyor, ancak Jamuna’nın Bangladeş’teki su tedarikini daha da riske atabilir.
Motuo hidroelektrik projesinin onayı, dünya ülkelerinin iklim değişikliğine nasıl değindiğine ve yerel topluluklar için riskleri hafifletirken yenilenebilir enerji projeleri oluşturma konusunda daha büyük sorular ortaya koyuyor.
Benoit, “İklim değişikliği perspektifinden, Çin’in yapmasını istediğimiz şey bu, değil mi? Kömürün daha temiz bir kaynağa kaymasını istiyoruz ve Hidroelektrik daha temiz bir kaynak.” “Ama doğru dengeyi bulmalısınız çünkü yerel popülasyonlar orantısız bir şekilde etkilenecek.”
Motuo Hidroelektrik Projesi, yerel topluluklardan ve aşağı yönlü uluslardan gelen girdilerin çok az kabul edilmesiyle ilerledikçe, doğal tehlikeler, yer değiştirme ve su temini ile ilgili endişeler çözülmedi.
