Bir teleskopu diğerini nasıl oldukça karşılaştırabilirsiniz? Hepsi (açısal) çözünürlükte.
Teleskopları astronomiye tanıtmanın tüm amacı, uzak şeyleri daha görünür kılmaktır. Ve bunu yapmak için yüksek çözünürlüğe ihtiyacınız var.
Hepimiz telefon kameralarımızı aldık ve sıkıştırmaya ve yakınlaştırmaya başladık ve çok hızlı bir şekilde sonuçlar oldukça cansız hale geliyor. Görüntüler tüm bulanık ve pikselleşmeye başlar, çünkü tamamen yakınlaştırdığınızda kameranızın çözünürlük sınırına ulaşırsınız. Daha güçlü bir kameranız varsa, sıkıştırmaya ve yakınlaştırmaya devam edebilir ve yine de pikselli görüntü değil, bulanık değil, net bir şekilde alabilirsiniz.
TV için aynı şey. Düşük çözünürlüğe sahip eski bir TV’niz varsa ve ona yaklaşırsanız, bireysel pikselleri görebilirsiniz ve sonra görüntü harika görünmüyor. Ancak daha yeni bir TV’niz varsa, yine de güzel ve yakın bile keskin, kristal berraklığında bir resim görebilirsiniz.
Normalde, kimlik dışı olmayanlar çözünürlük düşündüğünde, telefonumuzu veya bilgisayar ekranımızı veya TV’yi düşünüyoruz. Ekranda kaç pikselin bir araya geldiğini düşünüyoruz. Daha fazla piksel olursa, daha yüksek çözünürlük. Daha keskin, daha iyi, ekranınız o kadar iyi olur. Bu doğrusal çözünürlük denir.
Bu, bir çizgiden aşağı veya bir alana sıkılmış piksellerin yoğunluğudur. Ancak astronomide, bu yararlı olmaktan daha azdır çünkü farklı nesneler farklı mesafelerdedir. Ay’da bir teleskop işaret ederseniz, dağlar veya hatta bireysel kayalar gibi bazı özellikleri görebilirsiniz. Aya bakarken belirli bir doğrusal çözünürlüğünüz var. Ancak teleskopunuzu, örneğin, Jüpiter’e işaret ettiğinizde, yapabileceğiniz tek şey on binlerce kilometre boyunca devasa bulut bantları.
Jüpiter’e bakan doğrusal çözünürlüğünüz çok, çok daha kötü çünkü Jüpiter çok uzakta. Her şeyi standartlaştırmak için, farklı bir çözünürlük, açısal çözünürlük dediğimiz bir şey ölçüyoruz. Bu, çözünürlüğü teleskopun bilinen bir özelliği, hesaplayabileceğimiz bir şey, yazabileceğimiz bir şey yapar. Ve bu, bakmaya çalıştığınız şeyden bağımsızdır, böylece bir teleskopu diğerine karşı adil bir şekilde yargılayabilir ve karşılaştırabiliriz.
Astronomide, genellikle açısal çözünürlüğü arcminutes ve arks saniye adı verilen şeyler açısından ölçeriz. Bu, gökyüzünü bölme çok eski, hatta eski bir yöntemdir. Ve bir zamanlar, astronomide eski bir eski geleneğin hala mantıklı olduğu ve tam olarak neyi başarmaya çalıştığını açıkladığı durumumuz var.
Hiçbir yerin ortasında büyük bir boş ovada durduğunuzu hayal etmenizi istiyorum ve etrafınızdaki ufku görebilirsiniz. Horizon’un sizi çevreleyen dev bir daire olduğunu hayal etmenizi istiyorum ve bu çemberi 360 dereceye ayıracaksınız. Yani, bu çemberin üzerindeki 360 küçük parça etrafınızda. Şimdi bu derecelerin her birini kendi 60 bölümüne ayırıyorsunuz.
Yani bunu küçük bir dereceyi alıyorsunuz ve şimdi bunu 60 küçük bölüme koyuyorsunuz. Bu küçük bölümlere Arcminutes veya Arc Dakikaları denir. Ve sonra bu bireysel arcminutes’ların her birini alabilirsiniz ve her bir arcminute’yi 60 ark bakiyesine ayırabilirsiniz. Ve bundan daha ince bölümlere bile ihtiyacınız varsa, ondalık basamaklara geçiyoruz çünkü 60 saçmalıkla bölünen tüm bunlardan hızla yoruluyoruz.
Ve neden 360 derece, neden bir dereceye kadar 60 arcminute, neden bir dakikada 60 arkiye, günde 24 saat, bir saatte 60 dakika ve bir dakika içinde 60 saniye veren eski Babil’e teşekkür edebilirsiniz. Tesadüf? Kesinlikle hayır.
Ve teleskopları yargılamak için kullandığımız açısal çözünürlük çünkü açısal çözünürlük baktığınız şeyden bağımsızdır. Bu sadece bildiğiniz bir şey, sizi çevreleyen bir çemberi ne kadar ince bölebilirsiniz. Ve sonra buradan, aynı açısal çözünürlükle farklı mesafelerdeki nesnelere bakabilirsiniz ve sonuçta farklı doğrusal çözünürlük elde edersiniz.
Yani çok, çok ince açısal çözünürlüğünüz varsa ve yakın bir şeye bakarsanız, küçük, küçük küçük detaylar görebilirsiniz. Ve sonra uzaktaki bir şeye bakarsanız, bu küçük ayrıntıları göremezsiniz, ancak açısal çözünürlük, tüm bu farklı nesnelere bakarken ne kadar iyi yapacağınızı söyler.
