CEİD

Bu proje Avrupa Birliği tarafından finanse edilmektedir.

TÜRKİYE'DE KATILIMCI DEMOKRASİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ:
TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNİN İZLENMESİ PROJESİ

Kara delik bir yıldızın içine düştü, sonra tekrar dışarı çıktı

Yıldızlar genellikle kara deliklere düşer ve görünen o ki bunun tersi de meydana gelebilir; yıldız içeriden tüketildiği için ekstra uzun süreli bir patlama meydana gelebilir.

Bu turuncu nokta, olağandışı bir olayın işareti gibi görünen bir gama ışını patlamasıdır.

Bir yıldız tarafından yenen kara delik, yıldızı içeriden tüketerek intikam almış gibi görünüyor ve Dünya’dan yaklaşık 9 milyar ışıkyılı uzaklıkta tespit edilen bir gama ışını patlaması üretiyor.

GRB 250702B olarak adlandırılan patlama, ilk olarak Temmuz ayında NASA’nın Fermi Gama-ışını Uzay Teleskobu tarafından tespit edildi. Bu tür patlamalar, büyük yıldızların kara deliklere çökmesi veya nötron yıldızlarının birleşmesi gibi enerjik olaylardan ateşlenen jetlerin neden olduğu parlak parlamalardır ve genellikle birkaç dakikadan fazla sürmezler.

Ancak GRB 250702B, 25.000 saniye (veya yaklaşık 7 saat) sürdü ve bu da onu bilinen en uzun gama ışını patlaması yaptı. Bilim adamları bunu açıklamakta zorlandılar, ancak NASA’nın ABD’deki Goddard Uzay Uçuş Merkezi’ndeki Eliza Neights ve meslektaşları şimdi sıra dışı ve nadir bir olasılığı öne sürüyor.

Araştırmacılar çalışmaları hakkında bir makalede şöyle yazıyor: “GRB 250702B’de gözlemlenen özellikleri doğal olarak açıklayan tek model, yıldız kütleli bir kara deliğin bir yıldıza düşmesidir.”

Daha tipik uzun gama ışını patlamalarında, devasa bir yıldız çökerek bir kara delik oluşturur ve ölürken jetler fırlatır. Bu durumda ekip bunun tersini öne sürüyor; önceden var olan bir kara delik, dış katmanları ömrünün sonlarında genişleyen bir yoldaş yıldıza doğru spiral çizerek kara deliğin açısal momentumunu kaybetmesine ve yıldızın çekirdeğine doğru düşmesine neden oluyor.

Kara delik, yıldızı içeriden dışarıya doğru tüketerek GRB 250702B olarak görülen güçlü jetleri üretmiş ve muhtemelen soluk bir süpernovayı tetiklemiş olacaktır; ancak bu süpernova, James Webb Uzay Teleskobu ile bile bu mesafeden tespit edilemeyecek kadar sönüktür.

Birleşik Krallık’taki Bath Üniversitesi’nden Hendrik van Eerten, bu açıklamanın, bunun gibi ultra uzun bir patlamanın nasıl meydana gelebileceği konusunda mantıklı olduğunu söylüyor. “Bu makalede öne sürülen argüman çok ikna edici” diyor.

Neights ve meslektaşları, Şili’deki Vera Rubin Gözlemevi gibi yakında kurulacak teleskoplar sayesinde gelecekte buna benzer daha fazla olayın gözlemlenebileceğini umuyorlar. Van Eerten, bu gama ışını patlamasının şimdilik “saçmalık” olarak kaldığını söylüyor.

Yorum yapın