Tehlikeli kimyasalların riskleri uygun şekilde belirleniyor mu? Belirli durumlarda, görünüşe göre, dergide yayınlanan bir araştırmaya göre Angewandte Chemie Çinli araştırmacılardan oluşan bir ekip tarafından.
Çalışma, atmosferdeki mineral toz parçacıkları üzerindeki klorlu uçucu organik bileşiklerin, güneş ışığı ile yüksek derecede toksik poliklorlu dibenzo-p-dioksinlere ve dibenzofuranlara dönüştürülebileceğini göstermektedir.
Tehlikeli kimyasallar, öncelikle toksik özelliklerine, çevresel kalıcılığına ve organizmalarda birikimlerine odaklanan ulusal ve uluslararası düzenleyici çerçeveler altında sıklıkla değerlendirilir. Ancak, atmosferde yaşadıkları herhangi bir dönüşüm nadiren veya hiç dikkate alınmaz, ancak ikincil dönüşüm ürünleri daha yüksek toksisite ve kalıcılık gösterebilir. Bunlar, ticari kimyasalların çevreye ve insan sağlığına getirdiği riskleri yeterince değerlendirmek için araştırılmalıdır.
Bu kapasitede, Zhejiang Üniversitesi’nde (Hangzhou, Çin) Xiaole Weng liderliğindeki bir ekip klorlu uçucu organik bileşikleri (CVOC) incelemiştir. Bu ticari kimyasallar, boyalar ve vernikler, kuru temizlik ve boya sıyırma dahil olmak üzere endüstri ve tarımda yaygın olarak kullanılmaktadır. Atık yakma tesisleri ve depolama alanları da önemli CVOC yayıcılardır. Artan sanayileşme, özellikle gelişmekte olan ülkelerde CVOC emisyonlarını daha da artıracaktır.
CVOC’ların endüstriyel yanma işlemlerinde dioksin bileşiklerinin öncüsü olduğu bilinmektedir. Baca külü ile katalize edilen, örneğin, klorobenzenler poliklorlu dibenzo-p-dioksinlerine ve dibenzofuranlara (PCDD/FS) dönüştürülebilir. Bu gruptaki birçok bileşik, 1976’da Seveso’daki yıkıcı kimyasal kazanın canlı bir şekilde gösterildiği gibi toksik ve kanserojendir. Bununla birlikte, CVOC’ların atmosferdeki kalıcılığı ve potansiyel kimyasal dönüşümleri hakkında çok az veri vardır.
Atmosferik parçacıklar, katalitik olarak aktif olabilen demir ve alüminyum mineraller gibi maddeler içerir. Ekip, bunların CVOC’lerin güneş radyasyonu altında PCDD/FS’ye dönüşümünü katalize ettiğini ve önemli, gözden kaçan bir dioksin kaynağı olarak hareket ettiğini varsaydı. Bu hipotezi test etmek için, araştırmacılar çeşitli mineral parçacıkları üzerinde laboratuvar deneyleri gerçekleştirdiler ve bilgisayar modellerine dayanan olası reaksiyon yollarını tanımladılar. Bir endüstri parkında ortam havası ve düşmüş kül ile daha sonraki bir saha denemesi, atmosferde bu fotokimyasal dönüşümlerin ortaya çıktığını doğruladı.
Sonuçlar, monoklorobenzen, diklorometan ve perkloretilen gibi her yerde bulunan CVOC’lerin PCDD/FS için gözden kaçan öncüler olabileceğini kanıtlamaktadır. Demir oksitler (α-Fe2O3) özellikle klorofenol ve dioksin bileşiklerinin üretiminde rol oynar. Fareler üzerindeki testler ayrıca bu fotokimyasal reaksiyonlardan sonra demir oksit tozunun akciğer ve beyin dokusuna ciddi hasara neden olduğunu gösterdi.
Bu çalışma, ticari CVOC’lar gibi atmosferik öncü kirleticilerin toksisitesinin ve dönüşümlerinin yeniden değerlendirilmesi gereğinin altını çizmektedir.
